Papier czerpany, czyli pomysł na drugie życie makulatury. Jak samodzielnie przygotować papier w domu?

Przed wynalezieniem papieru czerpanego ludzie we wszystkich kulturach radzili sobie z zapisywaniem informacji na różne sposoby. Używano m.in. papirusu, a później mocniejszego pergaminu, który mógł być wykorzystywany wielokrotnie po zmazaniu treści pumeksem. Jednak dopiero wynalazek papieru okazał się kluczowy dla działań człowieka.

Papier czerpany jest wynalazkiem z dalekiego wschodu, gdzie Chińczycy udoskonalili jego technikę. Chociaż powstał około 105 r. n.e., do Europy trafił dopiero w XII wieku. Najpierw pojawił się na terenie dzisiejszej Hiszpanii. Od tego czasu papiernie zaczęły pojawiać się także w innych krajach Europy. Jedna z pierwszych – papiernia Fabriano – powstała we Włoszech, gdzie działa do dzisiaj. W Polsce papier zaczęto czerpać koło 1491 roku niedaleko Krakowa.

Proces tworzenia papieru był rękodziełem, z którego obecnie także możesz korzystać. Papier czerpany, produkowany ręcznie z makulatury, będzie sposobem na utrzymanie tej tradycji, a także na kreatywny recykling.

Zamiast wyrzucać stare dokumenty czy kartki, stwórz swój własny papier, który na nowo wykorzystasz. Takie arkusze własnoręcznej produkcji nie tylko ograniczą odpady, które produkujesz, ale także mogą zmniejszyć zapotrzebowanie na produkcję nowego papieru.

Nieoczywista struktura i ciekawy wygląd takiego papieru sprawia, że możesz korzystać z niego w celach użytkowych, a także artystycznych. Estetyka czerpanych arkuszy sprawia, że możesz tworzyć z niego kartki okolicznościowe, obrazy czy inne dzieła rękodzielnicze.

Papier czerpany jest produktem, do którego wykorzystuje się masę roślinną. Proces tworzenia jej w warunkach domowych będzie okazją na kreatywne działanie. Możesz wykonać papier samodzielnie lub podczas spędzania czasu z bliskimi. Będzie także świetną rozrywką dla najmłodszych, którzy przy okazji mogą uczyć się i poznawać ekologiczne podejście do życia.

Jednak jak zrobić papier w domu? Będziesz potrzebować paru materiałów i narzędzi, dzięki którym proces ten będzie szybki i przyjemny:

• makulatura – wszelkiego rodzaju stare gazetki, dokumenty czy kartki, z których już nie korzystasz, 
• rama do czerpania – możesz także zrobić ją samodzielnie z drewnianych desek na ramę oraz drobnej siatki przymocowanej wewnątrz,
• blender – zmiksujesz nim masę powstałą z papieru, aby nie miała grudek,
• pojemnik z wodą – wybierz miejsce, do którego zmieści się twoja rama do czerpania i wypełnij je wodą,
• siatka lub deska – będziesz na niej suszył swoje arkusze papieru.

Jeśli posiadasz już wszystkie potrzebne elementy, poznaj dokładnie poszczególne etapy, które pokażą Ci krok po kroku jak zrobić papier czerpany. 

1. Moczenie makulatury – rozdrobnij posiadaną makulaturę. Możesz ją pociąć nożyczkami lub porwać. Następnie namocz je w wodzie – proces ten powinien trwać przynajmniej parę godzin, jednak najprościej będzie zostawić go w wodzie na całą noc.
2. Blendowanie – po namoczeniu, włóż powstałą miazgę do blendera i miksuj aż powstanie jednolita masa. Krótsze blendowanie będzie oznaczało bardziej wyrazistą strukturę papieru, a dłuższe drobniejszą.
3. Formowanie arkusza – z blendera przelej masę do dużego pojemnika wypełnionego wodą. Zanurz w nim swoją ramę do czerpania i delikatnie, ale pewnie unieś ją do góry, pozwalając wodzie odcieknąć. Możesz rozprowadzić nieco masę po siatce, aby powstał równy arkusz.
4. Suszenie – przenieś tak gotowy arkusz na ściereczkę i delikatnie naciśnij, aby usunąć nadmiar wody. Następnie umieść papier między deskami lub na siatce do suszenia. Tam pozostaw do pełnego wyschnięcia.

Istnieją także inne sposoby i przepisy na wykonanie papieru czerpanego. Jak zrobić bardziej zaawansowany papier w domu? Aby stworzyć mocniejszy i gładszy arkusz:

1. przygotuj: masę z namoczonej makulatury i skrobię ziemniaczaną (krochmal),
2. rozpuść w ⅓ szklanki wody 2-3 łyżki skrobi ziemniaczanej
3. następnie gotuj na małym ogniu w około 500 ml wody, aż zgęstnieje,
4. odstaw do ostygnięcia,
5. przelej do pojemnika z wodą i postępuj dalej tak jak przy klasycznym przepisie.

Aby zrobić własny papier, będziesz potrzebować głównie makulatury. To ona stanowi bazę każdej masy czerpanej. Jednak nie jest jedynym elementem, który możesz wykorzystać. Za pomocą substancji barwiących czy dodatków estetycznych stworzysz jedyny w swoim rodzaju papier czerpany.

Makulatura – do produkcji papieru czerpanego warto korzystać z różnego typu surowców. Odmienne rodzaje papieru, dadzą inny efekt estetyczny, dlatego warto eksperymentować z formułą i tworzyć unikatowe wyroby. Papier:

• ze starych gazet będzie delikatny o szarej barwie i ziarnistej teksturze,
• z dokumentów i kartek biurowych będzie gładki i biały,
• kolorowy nie będzie wymagał dodatkowych farb i barwników,
• tektura, resztki tkaniny lub karton zwiększy grubość oraz wytrzymałość gotowego arkusza.

Możesz także dodatkowo urozmaicić  gotowy papier, dodając do masy ciekawe elementy, jak chociażby:

• farba – kilka kropli farb akwarelowych,
• barwniki – naturalne: soki z buraka, kurkuma, szpinak lub pigmenty proszkowe,
• kleje naturalne, które zwiększają wytrzymałość – krochmal lub ryżowy,
• kwiaty i rośliny – płatki lub główki mniejszych kwiatów, suszone zioła czy liście,
• kamyczki – brokat lub malutkie płaskie kamyczki.

Wszelkiego rodzaju dodatki zwiększą unikatowość papieru. Będzie on nie tylko praktycznym, ale i ciekawym estetycznie elementem.

Co można zrobić z kartki papieru czerpanego, którą właśnie wykonałeś? Tak przygotowany arkusz będzie miał wiele zastosowań do:

• kartek okolicznościowych,
• zaproszeń np. na ślub czy inną okazję, którą pragniesz wyróżnić unikalnym zaproszeniem. Tego rodzaju elementy pozostają pamiątką po przeżytym dniu,
• różnego rodzaju dekoracji, chociażby girland.

Papier czerpany możesz wykorzystać zarówno w twórczości artystycznej, jak i użytkowej. Nada się doskonale jako element scrapbookingu – ozdobisz nim strony albumów i notatników. Wielu artystów korzysta z papieru czerpanego do kaligrafii lub grawerowania.

Tworzenie własnego papieru, który wykorzystasz na co dzień, jest wyjątkowym sposobem na spędzenie czasu przy jednoczesnym przyczynianiu się do ochrony środowiska.

Od dzisiaj nie będziesz już zastanawiać się jak zrobić papier we własnym domu! Jakie korzyści płyną z tak tworzonego materiału?

Kluczowym elementem jest redukcja odpadów makulaturowych. Ilość wyrzucanych kartek w Twoim domu wyraźnie się zmniejszy, a Ty zaoszczędzisz pieniądze na kolejnych ryzach papieru. Korzystanie z recyklingu wspiera też zrównoważony rozwój i jego promowanie w codziennym życiu, ponieważ zmniejszasz w ten sposób swój ślad węglowy. Podziel się z rodziną i znajomymi tym, co tworzysz. Może uda Ci się zainspirować kolejne osoby do ekologicznych nawyków.

Poza ekologiczną stroną papier czerpany oferuje wiele korzyści artystycznych. Charakteryzuje się on unikalną teksturą i estetyką, której nie osiąga się przy mechanicznej produkcji. Każdy arkusz staje się w ten sposób wyjątkowy. Dodaje to uroku i autentyczności ręcznie robionym przedmiotom.

Własnoręcznie robiony papier możesz personalizować i eksperymentować na nim artystycznie na wiele sposobów. Dodaj do niego ulubione kwiaty lub zabarw na ciekawy kolor – powstrzymuje Cię tylko wyobraźnia! Papier czerpany doskonale łączy pasję do artystycznego rzemiosła i proekologiczne działania. Więcej eko-inspiracji znajdziesz na blogu Auchan.