Aplikacja

Upcykling — nowe życie starych produktów. Pomysły i inspiracje

Opublikowano 25.11.2023 - 7 minut czytania

Upcycling to jedna z form przetwarzania zużytych przedmiotów. Wyróżnia się tym, że przetworzony produkt lub materiał ma większą wartość, niż przedmiot poddawany obróbce. Poznaj najciekawsze przykłady upcyclingu w poradniku Auchan!

Upcycling — co to właściwie jest?

Przetwarzanie odpadów i ponowne wykorzystywanie surowców to jedna z podstaw ochrony środowiska naturalnego. Koncentrujemy się na tym, żeby segregować odpady, a następnie stworzyć z nich coś, co jeszcze raz można wykorzystać. Ten proces nazywamy recyklingiem. Jak ma się do tego upcykling? Co to za technika i jak rozszyfrować nazwę? Eksperci Auchan spieszą z pomocą!

Na początek wyjaśnijmy podobieństwa i różnice pomiędzy recyclingiem, upcyclingiem i jeszcze jedną technologią, czyli downcyclingiem. Można zdefiniować je w następujący sposób:

  • recycling – metoda przetwarzania zużytych materiałów lub produktów w taki sposób, żeby powstała nowa wersja tego samego materiału lub produktu;
  • upcykling – dobranie metod przetwarzania, które pozwolą uzyskać produkt lub materiał o większej wartości, niż dostarczony odpad;
  • downcykling – przetworzony wyrób ma niższą wartość niż produkt trafiający do danego procesu.

Praktycznie wszystkie techniki recyklingu przemysłowego uznaje się za downcykling. W przypadku upcyclingu definicja mówi, że w wyniku przetwarzania powstają wyroby o większej wartości. Jest to jednak pojęcie subiektywne.

Najczęściej stosuje się bardzo kreatywne rozwiązania lub techniki artystyczne, które pozwalają stworzyć unikalny wyrób. Dzięki temu ma on wartość kolekcjonerską lub artystyczną. Może też zastąpić inne artykuły dla domu lub ogrodu.

Upcykling jest bardzo korzystny, przede wszystkim z punktu widzenia ochrony środowiska naturalnego. Pozwala ograniczyć ilość odpadów trafiających na wysypiska, przywracając je do użytkowania. Zmniejsza zapotrzebowanie na surowce naturalne i ogranicza ich pozyskiwanie. Przynosi też korzyści wynikające ze stworzenia ciekawych, niepowtarzalnych i spersonalizowanych przedmiotów wyposażenia domu, a nawet elementów sztuki użytkowej.

Sprawdź także: Jak zrobić płyn do naczyń? Ekologiczny poradnik krok po kroku

Upcycling – przykłady

Z pewnością masz przynajmniej ogólne pojęcie o procesach recyklingu. W życiu codziennym każdy z nas korzysta z produktów wykonanych z przetworzonych odpadów metalowych, szklanych i papierowych. Trochę trudniej jest przytoczyć przykłady upcyclingu. Pomysły i ciekawe rozwiązania z konkretnych dziedzin przedstawiamy w tym poradniku Auchan.

Upcycling mebli

Sztandarowym przykładem na upcycling mebli jest konstruowanie kompletów wypoczynkowych ze starych palet. Dzięki prostej i regularnej konstrukcji będziesz w stanie skręcić z nich dowolne meble. Możesz wykonać z nich kanapy, stoliki, a nawet krzesła i fotele. Jeśli użyjesz dodatkowo farby olejnej, wystaw je na zewnątrz i potraktuj jako meble ogrodowe.

Upcycling to także naprawa i modernizacja starych mebli. Często wystarczy odmalować front, żeby uzyskać znakomity efekt. Brakujące elementy, takie jak nogi czy wsporniki, możesz zastąpić pochodzącymi z innych mebli, których nie sposób już odnowić. Startą tapicerkę na fotelach wymień na nową, korzystając z nieużywanych ubrań lub wyrobów tekstylnych. Stare meble wcale nie muszą być z Twojego mieszkania. Zapytaj rodzinę lub znajomych o niepotrzebne produkty, lub odwiedź targi staroci.

Upcycling ubrań

W branży odzieżowej popularne stało się zjawisko fast fashion. Polega na masowej produkcji ubrań, które zalewają sklepy w takiej ilości, że nie są w stanie znaleźć nabywców. W efekcie trafiają na śmietnik, tworząc niebezpieczny odpad i stanowiąc dowód na marnotrawstwo zasobów.

Upcycling ubrań polega na wykorzystaniu zniszczonych lub nieużywanych elementów garderoby. Można wykorzystać je jako ścierki do naczyń, szmatki lub inne pomoce w kuchni i łazience. Jeśli jesteś osobą kreatywną z umiejętnościami krawieckimi, masz jeszcze więcej możliwości. Możesz łączyć ze sobą różne ubrania i tworzyć oryginalne dodatki, elementy wyposażenia domu, a nawet kreacje. Obecnie ubrania tworzone ręcznie cieszą się ogromną popularnością, dlatego możesz spróbować sprzedać swoje wyroby.

Upcycling opakowań do przechowywania

Opakowania po produktach są świetnym przykładem upcyclingu. Szczególnie dobrze sprawdzają się tutaj słoiki, w których pakowane są gotowe dania. Już samo wykorzystywanie ich do przechowywania peklowanych mięs i innych domowych przetworów można uznać za upcykling. Poza tym można przygotować z nich:

  • świeczniki – wystarczy owinąć słój krajką starej firanki i otrzymasz ciekawy oryginalny świecznik; 
  • pojemniki na przyprawy – kilka niewielkich słoików po sosach i przecierach ułożonych w rzędzie i opisanych może zastąpić kosztowny komplet do przypraw;
  • wazony do kwiatów – pomaluj słój farbami, udekoruj stopionym woskiem lub w jeszcze inny sposób. Stworzysz oryginalną dekorację, w której bukiet będzie prezentował się wspaniale;
  • organizery łazienkowe – po co kupować kubeczki z tworzywa sztucznego, kiedy można wykorzystać do tego słoik po przetworach o odpowiednim rozmiarze.

Wiele zastosowań mają też opakowania z tworzyw sztucznych do hermetycznego przechowywania posiłków. Te możesz wykorzystać do tworzenia dodatkowych półek lub mebli w mieszkaniu. Po wykonaniu otworów w dnie i odpowiedniej dekoracji przydadzą się jako donice.

Zobacz też: Obierki z ziemniaków – jak je wykorzystać? 9 pomysłów

Upcycling – pomysły i inspiracje

Produkty pochodzące z upcyklingu mogą być funkcjonalnym i oryginalnym dodatkiem. Odpowiednio przemyślane i zaprojektowane zapewnią funkcjonalność, a jednocześnie będą wyróżniały się ciekawym wyglądem. Poznaj ciekawe pomysły na projekty upcyklingowe do domu i ogrodu.

Upcycling w ogrodzie

Przestrzeń przed domem i na terenach ogródków działkowych będzie świetnym polem na stosowanie produktów z upcyklingu. Mogą służyć nie tylko do dekoracji i tworzenia uroczysk, ale też poprawienia funkcjonalności. W ogrodzie możesz wykorzystać różne materiały:

  • Artykuły gospodarstwa domowego – sprawdzą się tu zużyte i zniszczone sprzęty domowe. Stare wazony, naczynia i garnki mogą służyć jako donice. Świetnie prezentują się także świeczniki ze słoików lub świece umieszczone w starych półkach z witryną. Zniszczone półki wiszące z mieszkania możesz też wykorzystać jako półki na donice.
  • Pozostałości motoryzacyjne – stare opony będą odpowiednie do wykorzystania jako elementy huśtawki przed domem. Z kolei felgi można zagospodarować jako kwietniki lub podwyższone grządki na rabaty kwiatowe. Został Ci duży pojemnik po płynie do spryskiwaczy? Po niewielkich modyfikacjach może służyć jako konewka do podlewania roślin.
  • Odpady budowlane – stare cegły z odzysku i gruz wykorzystaj do budowy ścieżki, a dachówki ceramiczne do krawężników lub obrzeży rabat. Sporo możliwości dają deski pochodzące z rozbiórki architektury ogrodowej, skrzynek na owoce i innych konstrukcji. Wybudujesz z nich kompostownik lub półkę na nawozy. Pamiętaj jednak, żeby wcześniej zabezpieczyć je przed wilgocią i pomalować lakierem. Odpowiednie farby i akcesoria malarskie możesz zamówić w sklepach Auchan.

Sprawdź również: Jak ograniczyć plastik? Proste kroki do zrównoważonego stylu życia

Pomysły DIY w domu

Przy wyposażeniu mieszkania konstrukcjami upcyklingowymi musisz wykazać się jeszcze większą kreatywnością. Masz do dyspozycji mniejszą przestrzeń, a konstrukcje użytkowe nie mogą stanowić zagrożenia dla domowników i innych elementów wyposażenia. Co można przygotować w mieszkaniu niewielkim nakładem pracy i z wykorzystaniem podstawowych narzędzi ręcznych?

  • Torebki na żywność z firanek. Stare i niemodne firanki możesz zszyć i stworzyć z nich worki do przechowywania suszonych warzyw, owoców lub ziół.
  • Lampki ze starych rur i akcesoriów hydraulicznych. Miedziane przewody ciepłownicze, słuchawki prysznicowe czy wylewki mogą stanowić konstrukcję lamp industrialnych. Wystarczy całość połączyć, poprowadzić wewnątrz przewody, a następnie zamocować włącznik i gniazdo żarówki. 
  • Stoliki z walizek lub skrzynek. Dno solidnej skrzyni drewnianej na owoce lub boczna ścianka walizki, pokryta naklejkami z podróży, mogą stać się blatem stolika. Wystarczy nakryć je szklanym blatem i zamontować nogi ze starego stolika lub krzesła.
  • Pufy ze starych opon samochodowych. Na dwóch ustawionych na sobie oponach ułóż siedzisko wycięte z płyty meblowej. Całość obij tkaniną i ustaw w wybranym miejscu. Taka pufa jest stosunkowo ciężka, dlatego najlepiej sprawdzi się w przedpokoju lub korytarzu. 

Przeczytaj też: Zero waste – czyli zdrowe nawyki ograniczania odpadów!

Upcycling, downcycling, recycling – żyj w zgodzie z planetą

Technologie ponownego wykorzystywania przedmiotów uznawanych za odpad cieszą się coraz większą popularnością. Recycling, upcycling i downcycling nie tylko są korzystne dla środowiska naturalnego, ale można uznać je także jako racjonalne ekonomicznie. Niewielkim nakładem środków finansowych jesteś w stanie stworzyć produkt w pełni funkcjonalny.

W upcyclingu pojawia się jeszcze jeden wątek, czyli unikalność. Sam możesz stworzyć elementy wyposażenia, które najbardziej Ci odpowiadają. Wyrazisz w ten sposób siebie, pokażesz swoją kreatywność, a także rozwiniesz cechy artystyczne.

Zanim kolejnym razem wyrzucisz na śmietnik stare ubranie, pojemnik lub mebel, zastanów się, czy nie można go wykorzystać w inny sposób. Jeśli nawet Ty nie masz pomysłu, podziel się meblem z innymi. W sieci znajdziesz wiele grup zrzeszających miłośników upcyclingu i idei Less Waste. Może ktoś inny wykaże się większą kreatywnością?