Babka ziemniaczana – jak przygotować podlaski przysmak?

Spacer po Puszczy Białowieskiej i spróbowanie, jak smakuje babka ziemniaczana – to ważne punkty wizyty wielu turystów odwiedzających Podlasie. Charakterystyczne dla kuchni północno-wschodniej Polski danie prawdopodobnie pochodzi z Białorusi. W Polsce znane jest również m.in. jako „rejbak” na Kurpiach i „pyrczok” w Wielkopolsce, jednak najsilniej kojarzone jest z Podlasiem, którego stało się kulinarnym symbolem.

Klasyczny, stary przepis na babkę ziemniaczaną zalecał przygotowywać ją z surowych, tartych ziemniaków, smażonej słoniny, cebuli i jajek, czasami z dodatkiem mąki. Całość gospodynie piekły w chlebowym piecu do momentu, kiedy skórka stawała się chrupiąca. Babka ziemniaczana z Podlasia to teraz danie bardziej uniwersalne – możesz przygotować ją również z ugotowanych kartofli lub z mieszanki ze startymi surowymi.

Zobacz także: Co zrobić z ziemniaków? 12 kulinarnych inspiracji od Auchan
Tajemnica popularności tej potrawy tkwi w jej prostocie – pieczone z tłuszczem i cebulą ziemniaki są smaczne i bardzo sycące. Do tego przepis na podlaski przysmak daje się łatwo modyfikować. Na wschodzie znajdziesz nawet kilkadziesiąt instrukcji jego przygotowania, m.in. z serem, mlekiem, a nawet kaszą manną.

Prosta w przygotowaniu i bazująca na powszechnie dostępnych składnikach babka ziemniaczana była częstym obiadowym daniem również w czasach PRL-u. Dziś przeżywa renesans swojej popularności – od kilku lat w Supraślu możesz spróbować jej wielu odmian podczas Światowych Mistrzostw w Pieczeniu Babki i Kiszki Ziemniaczanej. Nie musisz jednak wybierać się aż na Podlasie – z pomocą Auchan możesz szybko i prosto przygotować ją we własnej kuchni!

Przeczytaj również: Sękacz, marcinek i mrowisko – odkryj słodką stronę Podlasia i Suwalszczyzny

Kluczem do zrobienia idealnego specjału z Podlasia jest staranny dobór składników, z których najważniejsze są kartofle. Jakie ziemniaki do babki ziemniaczanej? Bardzo dobrze w tego typu pieczonych daniach sprawdzają się bulwy mączyste, które mają największą zawartość skrobi. Poznasz je po tym, że ich miąższ po ugotowaniu ma jasny kolor i pod dotknięciem łatwo się rozpada. Takie właściwości mają ziemniaki typu C, z odmian m.in. Gracja, Bryza, Ibis czy Gustaw. Zrobisz z nich nie tylko „pyrczoka” – dobrze sprawdzają się również w potrawach takich jak kluski, placki, pyzy oraz jako składnik farszu, np. na pierogi ruskie.

Zastanawiasz się, jak zrobić babkę ziemniaczaną, jeśli akurat nie masz tych odmian kartofli? Spokojnie, przepis na tę potrawę naprawdę wiele wybacza! Możesz wykorzystać również tzw. ziemniaki typu B. To te, które są kruche, ale po ugotowaniu nie rozsypują się pod dotknięciem. Ich popularne odmiany to m.in. Irga, Flaming, Orlik, Irys oraz Sante. Nadają się również na frytki i placki, dobrze smakują też w zupach, duszone, gotowane i podawane z wody.

Jeżeli ochota na podlaski specjał najdzie Cię wiosną, również możesz przypomnieć sobie, jak smakuje babka ziemniaczana. Przepis na nią dopuszcza takie modyfikacje jak użycie młodych kartofli. Po starciu odciśnij je lekko z nadmiaru wody i zagęść przez dodanie odrobiny mąki ziemniaczanej.

Sprawdź też: Kuchnia polska – charakterystyka i popularne potrawy

Zetrzyj na tarce obrane ze skórek ziemniaki (lub porządnie wyszorowane młode) i do tak przygotowanej masy wbij jajka. Dodaj mąkę pszenną – możesz również zastąpić ją bułką tartą, która dobrze zagęszcza zbyt „luźne” ciasto. Część przepisów dopuszcza też dodatek wcześniej ugotowanych i zmiksowanych na purée ziemniaków albo niewielkiej ilości kaszy manny.

Gdy masz już podstawową masę ziemniaczano-mączno-jajeczną, pora na dodatki. Smaku potrawie doda starta na tarce cebula. Możesz zamiast niej użyć również grubo posiekanego szczypioru albo oprócz świeżej, dodać porcję zeszklonej na oleju.

Jeżeli na Twoim stole ma wylądować babka ziemniaczana z boczkiem albo innym mięsem, teraz nadeszła pora, by je dodać do masy. Najlepiej w postaci tłuszczu i podsmażonych wcześniej skwarek. Jeżeli Twoim celem jest babka ziemniaczana bez mięsa, możesz jako tłuszczu użyć oleju roślinnego. Ciekawym zamiennikiem produktów odzwierzęcych mogą być np. skwarki z wędzonego tofu lub tempehu.

Ostatnim krokiem będzie doprawienie masy do smaku. Tradycyjne przepisy zalecają użycie soli, pieprzu i majeranku. Inne często wykorzystywane przyprawy to czosnek, słodka lub wędzona papryka, rozmaryn, kminek i lubczyk. Dla zbalansowania smaków możesz dodać również odrobinę cukru, zwłaszcza jeśli w cieście znalazło się kilka kropel soku z cytryny, który zapobiega ciemnieniu ziemniaków.

Tradycyjne, ludowe przepisy zalecały pieczenie babki ziemniaczanej przez kilka godzin w piecu chlebowym w żeliwnym, zwężającym się do dołu naczyniu, nazywanych czyhunem. Dzięki temu nabierała kremowej konsystencji wewnątrz i miała chrupiącą, przypieczoną skórkę zewnątrz. Dziś łatwo przygotujesz ją w piekarniku, w nieprzywierającej formie lub naczyniu żaroodpornym. Dobrym pomysłem jest również babka ziemniaczana z airfryera, czy frytkownicy beztłuszczowej.

Pora na obróbkę cieplną przygotowanego ciasta. Przed jego pieczeniem nagrzej piekarnik do ok. 200°C. Wcześniej przełóż masę do natłuszczonej oliwą, olejem lub masłem i obsypanej bułką tartą formy. Możesz również przygotować to danie w blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Sprawdzą się tzw. keksówki lub większe prostokątne blaszki.

Jak długo piecze się babkę ziemniaczaną? W piekarniku z grzaniem góra-dół czas jej przygotowania wynosi 1–2 godziny, zależnie od wielkości użytej formy i gęstości masy. Babka ziemniaczana jest gotowa, gdy jej wierzch będzie mieć brązowy odcień, przypominający dobrze podsmażone ziemniaki. Przed wyjęciem z piekarnika sprawdź za pomocą wykałaczki lub patyczka do szaszłyków, czy ciasto upiekło się w środku. Jeśli tak się stało, po nakłuciu babki wyciągniesz z niej drewienko suche – masa nie będzie do niego przylegać.

A ile piec babkę ziemniaczaną z termoobiegiem? Różnica pomiędzy tego typu piekarnikiem a sprzętem piekącym w trybie góra-dół to zazwyczaj ok. 20°C. Oznacza to, że 200°C w piekarniku statycznym to 180°C w termoobiegu. W tym drugim czas pieczenia będzie więc krótszy – ok. 1,5 godziny. Jeżeli góra ciasta będzie się za mocno rumienić, przykryj formę folią aluminiową. Zdejmij ją na ostatnie kilka minut, by uzyskać chrupiącą skórkę.

Wersja klasyczna to babka ziemniaczana z boczkiem i cebulą. Istnieją dwie opcje jej przygotowania. W pierwszej tradycyjnie dodajesz do przygotowywanego ciasta skwarki i tłuszcz. W drugiej ziemniaczano-jajeczno-mączną masę uzupełniasz tylko smażoną cebulą, a plasterkami wędzonego boczku obkładasz wierzch ciasta przed włożeniem go do piekarnika. Wytapia się wtedy od temperatury i nasącza babkę swoim smakiem.

Masz ochotę na inne dodatki do babki ziemniaczanej? Użyj mięsa z żeberek, łopatki lub podgardla wieprzowego. Świetnie nada się też kiełbasa, a nawet podsmażona szynka czy inna wędlina.

Równie interesującą smakowo opcją może być babka ziemniaczana w wersji wegetariańskiej. Smaku doda jej żółty ser, np. typu cheddar, gouda lub parmezan. W wariancie wegańskim sprawdzi się dodatek np. pieczarek lub zmielonych grzybów suszonych, a także podsmażone warzywa, takie jak starta marchewka, cukinia i papryka. Jeżeli przygotowujesz babkę bez dodatku jajek, użyj zamiast nich jako spoiwa do ciasta mąki ziemniaczanej zmieszanej z zimną wodą (w proporcji 1 łyżka mąki na 2 łyżki wody).

Sprawdź również: Pomysł na szybki obiad? Mamy ich aż 11 – zainspiruj się!

Kremowa konsystencja wnętrza i twarda, chrupiąca, spieczona skórka – z czym jeść babkę ziemniaczaną, by poczuć maksimum smaku? Najbardziej tradycyjne dodatki to śmietana, maślanka i zsiadłe mleko. Popularna jest również babka ziemniaczana podawana z sosami, np. grzybowym, koperkowym, śmietanowym z ziołami. W wersji wege możesz zastosować śmietaną kokosową lub sojową i na jej bazie przygotować sos do babki.

Podlaski przysmak możesz serwować na ciepło – od razu po upieczeniu, np. z masłem. Równie dobrze smakuje przestudzony, po kilku godzinach w lodówce i podany na zimno albo podsmażony kolejnego dnia na patelni. Możesz oprószyć go świeżymi, poszatkowanymi ziołami, np. rzeżuchą, pietruszką, tymiankiem czy rozmarynem, zjeść z kiełkami albo z lekką surówką. Szczególnie dobrze będzie komponować się z kiszoną kapustą oraz z grillowanymi warzywami.

Wybierz potrzebne produkty do przygotowania babki i poczuj we własnym domu kuchnię ze wschodu. Zrób zakupy online w sklepie Auchan, a my dostarczymy je do Ciebie pod wskazany adres w wybranym przez Ciebie dniu!