Chłodnik litewski – przepis, który zachwyci każdego!
Orzeźwiająca buraczkowa zupa z kawałkami świeżych warzyw i aromatycznymi przyprawami. To właśnie chłodnik litewski. Dowiedz się, jak przygotować to danie, zgodnie z tradycyjną recepturą, jak i w nowoczesnych wariantach. Lista składników i przepis – oto poradnik krok po kroku.
Chłodnik litewski – co to za danie?
Chłodnik litewski (po litewsku: Šalti boršių) to zupa podawana na zimno. Jest płynna i gęsta, z kawałkami świeżych warzyw oraz ziół. Ma warzywny, lekko kwaśny zapach z wyczuwalną nutą kefiru, śmietany lub zsiadłego mleka. Zupę należy spożywać po schłodzeniu. W maju 2016 roku chłodnik litewski został wpisany na listę produktów tradycyjnych w kategorii „gotowe dania i potrawy” w województwie podlaskim.
Historia chłodnika litewskiego sięga XIV wieku. W tym czasie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów panowała dynastia Jagiellonów, władając terenami dzisiejszej Litwy. Chłodnik litewski pochodzi z terenów Sejneńszczyzny, czyli obecnego województwa podlaskiego. Na tych ziemiach zamieszkiwał duży odsetek litewskiej mniejszości narodowej. Chłodnik również ma litewski rodowód i na stałe przyjął się w polskiej kuchni.
Pierwsza wzmianka o chłodniku pochodzi z polskiej epopei narodowej „Pan Tadeusz”. Tam barszcz litewski na zimno pojawia się na stole aż trzy razy. Najpierw w Księdze I: Gospodarstwo, a później w Księdze III: Umizgi oraz w Księdze V: Kłótnia. Z literatury możemy się dowiedzieć, że chłodnik litewski zabielany spożywali w milczeniu przy stole mężczyźni, racząc się przy tym alkoholem.
Z kolei jedną z pierwszych książek kucharskich, w których występuje przepis na chłodnik litewski, jest „Kucharka litewska” Wincentyny Zawadzkiej z 1854 roku. Autorka krok po kroku opisuje, jak zrobić chłodnik litewski z botwinki, szczawiu, kopru, śmietany oraz z rosołu. Sugeruje, aby danie serwować z jajkami ugotowanymi na twardo i szyjkami rakowymi lub gotowaną rybą bądź dziczyzną. Według Zawadzkiej do chłodnika litewskiego pasują także szparagi lub gotowane kalafiory.
Sprawdź również: Przepis na żurek – wielkanocne danie krok po kroku
Natomiast przepis na chłodnik litewski z książki kucharskiej Marii Ochorowicz-Monatowej z 1910 roku pod tytułem „Uniwersalna Książka Kucharska” bazuje nie na tłustym rosole, lecz na surowej śmietanie. Autorka sugeruje, aby zupę na zimno przyrządzić, mieszając ze sobą zsiadłe mleko i śmietanę, dodać do tego kwas ogórkowy lub barszcz burakowy, botwinkę, młody koperek i pokrojone świeże ogórki.
Współczesna wersja chłodnika litewskiego obfituje w sezonowe warzywa takie jak rzodkiewka, ogórek, buraki czy botwinka. Dla wyostrzenia smaku można dodać czosnek. Nie używa się wywaru mięsnego, lecz jogurt, maślankę, kefir lub zsiadłe mleko. Na wschodzie kraju chłodnik litewski spożywa się z ugotowanymi ziemniakami, a na zachodzie z jajkiem na twardo.
Jak zrobić chłodnik litewski? Lista składników
Chłodnik po litewsku, czyli tak zwany chłodziec litewski, to tradycyjna polska zupa podawana na zimno. Planujesz przyrządzić chłodnik litewski? Składniki, jakich potrzebujesz, to przede wszystkim świeże warzywa, a dokładnie buraki. Najlepiej sięgnij po małe buraki czerwone, które są sycące i delikatne w smaku. Znajdziesz je w asortymencie sklepu Auchan. Możesz zastąpić je botwinką – to młode liście, łodygi i korzenie z buraka ćwikłowego.
Chłodnik litewski z burakami to najbardziej wykwintna wersja tego dania podawanego na zimno. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby buraczki zastąpić świeżymi ogórkami zielonymi, rzodkiewką, a nawet pomidorami. Do posypania zupy przygotuj koperek, szczypiorek lub natkę pietruszki.
Kolejnym podstawowym składnikiem chłodnika litewskiego są jaja. Należy ugotować je na twardo. Gdy dodasz 2-3 łyżeczki soli podczas gotowania jajek, będą się łatwiej obierać ze skórki i nie pękną podczas obróbki termicznej.
Do zabielenia chłodnika litewskiego służy śmietana (najlepiej 12% lub 18%). Możesz też użyć maślanki, jogurtu naturalnego, kefiru lub zsiadłego mleka. Na sam koniec dopraw chłodnik litewski do smaku. Sól i pieprz to podstawowe przyprawy, które musisz mieć pod ręką.
Wszystkie składniki potrzebne do przygotowania chłodnika litewskiego kupisz w sklepie Auchan. Sięgnij po marki własne Auchan jak Pewni Dobrego, Czerwony Ptak, Złoty Ptak czy Kciuk. Docenisz je za wysokie walory smakowe, dużą dostępność oraz doskonały stosunek jakości do ceny.
Przeczytaj też: Zupa pomidorowa – przepis na prawdziwą zupę jak u babci
Chłodnik litewski – przepis krok po kroku
Nie wiesz, jak zrobić chłodnik litewski? To bardzo proste i szybkie danie. Oto przepis na tradycyjny chłodnik po litewsku dla czterech osób.
Całkowity czas przygotowania: 45 minut
Czas gotowania: 15 minut
Stopień trudności: łatwy
Porcje: 4
Lista składników:
- 700 g buraków czerwonych,
- pół litra wody,
- pęczek koperku,
- pół pęczka szczypiorku,
- 3 ogórki gruntowe,
- 4 rzodkiewki,
- 500 ml kefiru,
- 250 ml jogurtu naturalnego,
- płaska łyżeczka soli.
Chłodnik litewski możesz wzbogacić ząbkiem czosnku, bądź startym chrzanem. Będzie on ostrzejszy w smaku. Tak przygotowany chłodnik doskonale komponuje się z ugotowanym jajkiem na twardo lub z ziemniakami.
Chłodnik po litewsku – wartości odżywcze tego dania
Chłodnik litewski docenisz nie tylko za smak. Zupa podawana na zimno z dodatkiem warzyw i fermentowanych produktów mlecznych to skarbnica witamin, tak ważnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Liście buraka obfitują w potas i żelazo, a więc polecane są dla osób borykających się z anemią. Oprócz tego burak ćwikłowy zawiera kwas foliowy – substancję niezbędną do prawidłowego rozwoju układu nerwowego – i inne witaminy z grupy B, A, C, D, E, K.
W chłodniku litewskim drugim podstawowym składnikiem są sfermentowane produkty mleczne. Pełno w nich wapnia oraz bakterii kwasu mlekowego. Probiotyki, bo o nich mowa, leczą stany zapalne jelit oraz przewlekłe biegunki. Spożywanie chłodnika na bazie jogurtu lub innych przetworów mlecznych jest polecane dla ludzi będących na diecie odchudzającej.
Chłodnik po litewsku. Wskazówki na pyszną zupę
Poznałeś przepis na chłodnik litewski. Wiesz już, jakich składników potrzebujesz do przygotowania tej zupy. Oto kilka wskazówek, dzięki którym barszcz litewski na zimno będzie jeszcze łatwiejszy w przygotowaniu.
Zobacz również: Zupa z fasolą szparagową
Ugotowane buraczki czerwone
Jesteś osobą zabieganą? Możesz znacznie skrócić czas przygotowania chłodnika litewskiego. Zamiast gotować buraki, sięgnij po Buraki gotowane całe marki Czerwony Ptak Auchan. Warzywa są już poddane obróbce termicznej i pasteryzowane. Wystarczy pokroić je w kostkę, zalać zimną wodą, a następnie kefirem, maślanką lub jogurtem. W ten sposób przyrządzisz chłodnik litewski dla całej rodziny w mniej niż kwadrans.
Lód w kostkach
Chłodnik po litewsku to zupa, która powinna dawać orzeźwienie w upalne dni. Dlatego zgodnie ze staropolskimi przepisami należy ją dobrze schłodzić w lodówce. Nie chcesz aż tak długo czekać? Dodaj do chłodnika lód w kostkach marki Czerwony Ptak Auchan. W opakowaniu znajduje się kilogram kostek lodu zapakowanych w stanie niezbrylonym.
Dodatek koncentratu buraczanego
Kolor chłodnika litewskiego wydaje Ci się za mało intensywny? Możesz jeszcze bardziej podkreślić jego barwę, dodając do zupy kilka łyżek koncentratu buraczanego. Wybierz Auchan – Barszcz czerwony koncentrat marki Czerwony Ptak. Produkt dodatkowo podbije słodki smak buraków.
Chłodnik litewski bez gotowania
Czy wiesz, że szybki chłodnik litewski można sporządzić całkowicie bez gotowania? Nie jest to klasyczny przepis, lecz jego zmodyfikowana wersja. Wszystkie składniki, w tym botwinkę, rzodkiewkę, ogórki oraz koper i szczypiorek należy umyć i zblendować lub bardzo drobno posiekać nożem. Następnie zalać warzywa jogurtem naturalnym i doprawić do smaku. Jeśli chcesz nadać potrawie kwasowości, dolej kilka kropel octu jabłkowego lub świeżo wyciśnięty sok z cytryny.
Szybki chłodnik litewski – podsumowanie
Chłodnik litewski to tradycyjne danie kuchni polskiej oraz litewskiej, które gościło na stołach już za czasów Jagiellonów. Jest zgodne z ideą diety wegetariańskiej oraz mogą je spożywać osoby cierpiące na nietolerancję glutenu, oraz celiakię.
Z biegiem lat przepisy na chłodnik litewski ewoluowały. Rosół i dodatki mięsne – popularne w starych książkach kucharskich – zostały całkowicie wyeliminowane na rzecz lekkich jogurtów, maślanek i kefirów. Współczesny chłodnik po litewsku to przede wszystkim smaczna i zdrowa potrawa, którą zajadają się dzieci i dorośli. Wszystkie składniki potrzebne do jej przygotowania kupisz w sklepie Auchan.
Zachęcamy Cię do zapoznania się z ofertą sklepu Auchan. Nabiał, świeże warzywa i owoce, a także wiele więcej kupisz w sklepach stacjonarnych lub przez internet z dostawą do domu.