Co włożyć do koszyczka wielkanocnego?

Wielkanoc to jedne z najważniejszych świąt w czasie roku. Te kilka wiosennych dni to okazja, by spotkać się z najbliższymi, wspólnie zasiąść do stołu i dzielić się tym, co najlepsze. Zanim jednak świętowanie rozpocznie się na dobre, warto wiedzieć, skąd wzięły się różne wielkanocne tradycje. Jedną z nich jest święcenie pokarmów, czyli wizyta w kościele z koszykiem wypełnionym żywnością o symbolicznym znaczeniu. Po odmówieniu modlitwy, kapłan kropi przyniesione koszyczki wodą święconą i składa wszystkim obecnym świąteczne życzenia.

Zwyczaj ten praktykowany jest od wieków – nie tylko w Polsce, ale również w południowej Austrii, południowych Niemczech oraz Słowenii. Co ciekawe, korzenie święcenia pokarmów sięgają czasów przedchrześcijańskich Słowian, choć wtedy oczywiście tradycja ta nie miała nic wspólnego z przygotowaniami do świętowania Zmartwychwstania Chrystusa. Dla naszych przodków zwyczaj ten związany był z wiosną, odrodzeniem natury po zimie i obrzędami, mającymi zapewnić bogactwo oraz dobrobyt na cały rok.

Ciekawostką może być fakt, że jeszcze na przełomie XVII i XVIII w. święcenie pokarmów nie odbywało się w świątyni. Kapłani odwiedzali wsie i miasteczka, a ludzie z koszykami zbierali się na okolicznym placu lub rynku. Tam odbywała się wspólna modlitwa i pokropienie żywności wodą święconą. W tamtych czasach nikt nie zastanawiał się, co włożyć do koszyczka. Ze święconką przychodził każdy z mieszkańców danej wsi oraz okolic, a według zwyczaju, w wielkich wiklinowych koszach przynoszono wszystko, co miało pojawić się na wielkanocnym stole.

Taką formę wyparła typowo niewielka, symboliczna święconka wielkanocna. Co włożyć do małego koszyczka? Wielkie bochny chleba, pęta kiełbasy i dziesiątki wiejskich jaj zostały zastąpione przez kromki, drobne kawałki i pojedyncze sztuki. Bliscy dzielą się nimi przed rozpoczęciem świątecznego śniadania.
Choć forma święconki zmieniła się na przestrzeni wieków, to nie ma wątpliwości, że tradycja jest wiecznie żywa. Każdego roku w Wielką Sobotę wierni przychodzą do swoich świątyń, by kapłan poświęcił pokarmy i udzielił wielkanocnego błogosławieństwa dla całej rodziny.

Sprawdź również: Babka wielkanocna – przepis na doskonały wypiek świąteczny

Już wiesz, czym jest święconka i skąd wzięła się tradycja wielkanocnego święcenia żywności. Czas więc skompletować wszystkie niezbędne artykuły spożywcze, aby tradycji stało się zadość! Co włożyć do koszyczka?

• Chleb
• Jajka
• Sól
• Wędlina
• Baranek
• Biały ser
• Chrzan
• Babka wielkanocna

Sprawdź naszą wielkanocną listę i poznaj symbolikę każdego elementu święconki. Dzięki temu zrozumiesz, dlaczego znajdują się w niej właśnie te produkty.

Chleb jest bardzo ważną częścią wielkanocnego koszyczka. Chrześcijanom jednoznacznie kojarzy się z Chrystusem, a skoro świętujemy Zmartwychwstanie Pańskie, chleb powinna zawierać każda święconka.

Co włożyć do koszyka – kromkę, czy cały bochenek? Współcześnie jest to niewielka ilość pieczywa – tyle, ile potrzeba, by w niedzielny poranek podzielić się z rodziną. Chleb to symbol Jezusa, ale także dobrobytu – wierzono, że obecność tego pokarmu w święconce ochroni rodzinę przed głodem.

Przeczytaj też: Najlepszy przepis na jajka faszerowane. Zachwyć gości na święta

Co włożyć do koszyka wielkanocnego? Oczywiście jajko! Symbolizuje nowe życie, odrodzenie po nieurodzajnej, zimowej porze, dlatego kojarzone jest ze Zmartwychwstaniem Jezusa i Jego zwycięstwem nad śmiercią. Jajko w święconce powinno być ugotowane na twardo, aby w niedzielny poranek można było pokroić je na mniejsze cząstki i podzielić się z bliskimi.

Sól to również ważny element święconki, ponieważ stanowi symbol trwałości, nieśmiertelności i oczyszczenia. Od wieków stosowana była jako konserwant, chroniący żywność przed rozkładem i zepsuciem, dlatego wierzono, że tak samo ochroni czyste dusze przed pokusami oraz grzechem.

Sól jest również kojarzona z gościnnością – nie bez powodu przyjezdnych witało się chlebem i solą. Do święconki wystarczy zaledwie odrobina – zgodnie ze starym zwyczajem, w czasie świątecznego dzielenia się jajkiem, każdy powinien lekko oprószyć swoją cząstkę poświęconą solą.

W większości święconek na pewno znajdzie się kawałek wędliny, takiej jak szynka wędzona Pewni Dobrego lub aromatycznej kiełbasy myśliwskiej Auchan. Spożywanie mięsa miało nawiązywać do święta Paschy. Od wieków jest symbolem dostatku i bogactwa, dlatego umieszczenie kiełbasy w koszyku uważano za dobrą wróżbę dla rodziny na kolejny rok.

To dość nietypowy pokarm, który może zawierać zwłaszcza regionalna święconka. Co włożyć do koszyczka, żeby zgodnie z tradycją podziękować za przymierze człowieka z naturą? Możesz umieścić w nim kawałek twarogu śmietankowego Pewni Dobrego, zawiniętego w serwetkę. Dawniej wierzono, że w ten sposób można zapewnić zdrowie i rozwój zwierzętom gospodarskim, które dają mleko i służą ludziom.

Zobacz również: Przepis na żurek – wielkanocne danie krok po kroku

Baranek jest symbolem zmartwychwstałego Chrystusa, który mimo niewinności, został skazany na śmierć, by ponieść ofiarę za ludzkie grzechy. Do koszyczka można włożyć figurkę baranka z cukru, masła lub ciasta. W czasie świąt powinna zajmować honorowe miejsce na wielkanocnym stole, by przypominać wszystkim o istocie tego wyjątkowego czasu.

Ten ostry dodatek do potraw, który samym zapachem potrafi wycisnąć łzy, symbolizuje gorycz męki Chrystusa na krzyżu. Chrzan jest jednym z najważniejszych elementów święconki – ma zapewnić siłę i zdrowie wszystkim domownikom – polecamy Ci chrzan tarty Auchan. Według dawnych wierzeń korzeń chrzanu miał chronić rodzinę przed złymi mocami i zapewniać pokój wśród bliskich.

Co włożyć do koszyczka wielkanocnego – babkę czy kawałek drożdżowego placka? Rodzaj ciasta nie ma znaczenia – najważniejsze, żeby nie było z dodatkiem kremu, który może ubrudzić wnętrze święconki i szybko skwaśnieć w nieco wyższej temperaturze. Podobnie jak wędlina, babka wielkanocna symbolizuje dostatek, a jej słodycz ma być dla domowników nagrodą za odmawianie sobie przyjemności w okresie wielkopostnym. W niektórych rodzinach bliscy dzielą się nie tylko chlebem i jajkiem ze święconą solą, ale również kawałkiem ciasta z wielkanocnego koszyczka.

Zanim zaczniesz zastanawiać się, co wsadzić do koszyczka wielkanocnego, udekoruj go i przygotuj serwetki do wyścielenia kosza oraz przykrycia pokarmów, np. serwetki wielkanocne ACTUEL. Mogą być koronkowe, bawełniane lub papierowe, białe albo ozdobione wiosennymi, wielkanocnymi wzorami. Dzięki temu nie tylko zabezpieczysz dno koszyka przed zabrudzeniami z żywności, ale nadasz mu również odświętnego wyglądu i ochronisz pokarmy przed wysychaniem.

W tradycyjnej święconce nie powinno zabraknąć zdobionych jajek! Mogą to być malowane pisanki lub kraszanki, drapanki z oryginalnymi wzorami, czy oklejanki. Popularne są również jajka ozdobione owijkami termokurczliwymi z różnymi motywami – wiosennymi, wielkanocnymi lub ludowymi.

Weganie mogą umieścić w swojej święconce dekoracyjne jajka z papieru ACTUEL. Są równie kolorowe, co tradycyjne pisanki, a dodatkowo można je przechowywać znacznie dłużej, dlatego posłużą przez wiele kolejnych świąt.

Pamiętaj, że produkty spożywcze i kolorowe pisanki to nie wszystko, co można włożyć do koszyka wielkanocnego. Ważna jest nie tylko jego zawartość, ale również wygląd. Dawniej kosze ozdabiało się gałązkami roślin, uznawanych za „wiecznie zielone” – barwinka lub bukszpanu. Zwyczaj ten przetrwał do dziś w wielu regionach, dlatego często widuje się jeszcze święconki z zielonymi akcentami. Symbolem wiosny i Wielkanocy są również wierzbowe bazie nazywane kotkami. One także mogą być ciekawą dekoracją świątecznego koszyczka.