Jak ułożyć sztućce na stole? Poradnik savoir-vivre
Prawidłowe nakrycie stołu to prawdziwa sztuka! Jeżeli do tej pory nie przywiązywałeś uwagi do ułożenia sztućców na stole, wiedz, że podczas formalnych uroczystości obowiązują tu pewne ścisłe zasady. Z tego poradnika dowiesz się, jak ułożyć sztućce zgodnie z regułami savoir-vivre, jak odkładać sztućce podczas jedzenia, a nawet – jak układać sztućce dla leworęcznych.
Spis treści:
- Jak ułożyć sztućce na stole zgodnie z zasadami savoir-vivre?
- Dlaczego prawidłowe ułożenie sztućców na stole jest ważne?
- Układ sztućców na stole podczas formalnych spotkań przy stole
- Jak ułożyć sztućce do dania z rybą?
- Poznaj sztućce specjalistyczne! Jak je układać?
- Jak ułożyć serwetkę do zastawy i sztućców podczas uroczystej kolacji?
- Prawidłowe ułożenie sztućców podczas jedzenia posiłków, czyli sygnały, które dajesz kelnerowi!
- Jak prawidłowo ułożyć sztućce dla leworęcznych?
- Ułożenie sztućców na stole – najczęściej popełniane błędy
- Jak się układa sztućce? Już wiesz!
Jak ułożyć sztućce na stole zgodnie z zasadami savoir-vivre?
Savoir-vivre to zbiór zasad i norm, które określają zachowanie się w sposób uprzejmy i kulturalny w różnych sytuacjach społecznych i kulturowych. To sztuka dobrego zachowania, która pozwala na utrzymanie dobrych relacji z innymi ludźmi, niezależnie od ich pochodzenia i kultury. Dziś ma przede wszystkim niezwykle duże znaczenie w sytuacjach formalnych, np. w pracy, w kontaktach ze starszymi osobami czy w czasie podniosłych uroczystości.
Savoir-vivre uczy nas, jak zachowywać się z klasą i dotyczy różnych aspektów życia, takich jak ubiór, język, gesty, czy właśnie sposób jedzenia. Określa także, jak prawidłowo ułożyć sztućce na stole.
Kiedy przygotowujesz nakrycia na stół przed podaniem posiłku, warto mieć w pamięci kilka ogólnych zasad, jak układać sztućce. Oto one:
- układ sztućców zależy od kolejności podawanych posiłków – po najbardziej zewnętrznej stronie układa się sztućce, które potrzebne będą jako pierwsze,
- widelce ułóż z lewej strony talerza, ząbkami skierowanymi do góry,
- noże połóż z prawej strony talerza, z ostrzem skierowanym w stronę talerza,
- łyżkę kładź zawsze po prawej stronie talerza, po najbardziej zewnętrznej stronie,
- układ sztućców powinien być równy i symetryczny, a odległość między sztućcami powinna być taka sama,
- sztućce układaj w taki sposób, aby można je było łatwo podnieść i użyć,
- kieliszki ustawia się z prawej strony talerza, w linii prostej z nożem,
- po ułożeniu sztućców nie powinno się ich przestawiać, ani przesuwać.
Stosuj tych kilka prostych zasad, a Twój stół zawsze będzie się nienaganne prezentował. Wykorzystać możesz do tego komplet 24 sztućców marki Actuel, który sprawdzi się idealnie podczas codziennych posiłków. Mają one proste trzonki, są lekkie, dobrze układają się w dłoni, a do tego z łatwością umyjesz je w zmywarce. Inną, codzienną propozycją, którą znajdziesz na półkach Auchan, są sztućce Foss marki Gerlach. Mają zakończone na prosto trzonki i nowoczesny design, który wpasuje się w styl modernistycznej kuchni.
Do zastawienia eleganckiego stołu podczas kolacji wigilijnej czy na wystawne przyjęcie imieninowe w domu wykorzystać możesz komplet 24 sztućców Actuel o rozszerzanych ku dołowi trzonkach. Jeżeli lubisz dekoracyjny minimalizm, wybierz sztućce Flow marki Gerlach. Komplet ten stworzony został w stylu skandynawskim ze stali nierdzewnej o wysokim połysku. Zestaw tych 24 sztućców jest nieco droższy, jednak to inwestycja na lata.
Sprawdź również: Poznaj rodzaje kieliszków – jakie kieliszki, do czego?
Dlaczego prawidłowe ułożenie sztućców na stole jest ważne?
Po pierwsze, w różnych krajach i kręgach kulturowych istnieją różne zasady dotyczące zastawiania stołów, a ich przestrzeganie uważa się za wyraz szacunku dla tradycji i kultury danego regionu.
Po drugie, poprawne układanie sztućców i innych elementów zastawy sprawia, że prezentują się one estetycznie. Poprawne ułożenie sztućców i talerzy oraz elegancka dekoracja stołu z pewnością zachwycą Twoich gości. Zwłaszcza podczas formalnych czy uroczystych spotkań, takich jak kolacja wigilijna, śniadanie wielkanocne czy imieninowe spotkanie.
Po trzecie, dobry układ sztućców to po prostu wygoda! Jeżeli sztućce ułożone są w odpowiedniej kolejności (zgodnie z tym, jak serwowane będą dania), goście nie pogubią się i użyją właściwych sztućców w odpowiednim czasie.
Jest jeszcze jeden powód, dla którego warto poprawnie ułożyć sztućce na stole. Znajomość etykiety dotyczącej zastawy stołowej to sygnał społeczny o kulturze i wykształceniu osoby korzystającej z nich. Dlatego skupienie się na tym, jak korzystasz ze sztućców, może wpłynąć na Twoją reputację w oczach innych. To cenna umiejętność, np. podczas kolacji firmowych czy gdy chcesz zaimponować wymagającej teściowej.
Układ sztućców na stole podczas formalnych spotkań przy stole
Prawidłowe ułożenie sztućców na stole ma największe znaczenie podczas formalnych uroczystości, takich jak wesela, kolacje w wytwornych restauracjach, posiłki podczas balów, rautów czy innych doniosłych okazji, przy który obowiązuje strój formalny lub wieczorowy.
Część zasad dotyczących układu sztućców na stole nie zmienia się: noże i łyżki układaj po prawej stronie, a widelce – po lewej. Warto jednak zwrócić uwagę na detale, które czasem pomija się przy codziennych posiłkach.
Układ sztućców na stole podczas formalnych uroczystości wygląda następująco:
- wszystkie sztućce powinny być ułożone prostopadle do krawędzi stołu (wyjątkiem są sztućce deserowe, które leżą równolegle),
- sztućce powinny znajdować się w odległości 3 cm od siebie,
- odległość od środka talerza do talerza osoby siedzącej obok powinna wynosić przynajmniej 80 cm – to bardzo ważne z punktu widzenia rozłożenia sztućców na stole,
- najbliżej talerza zawsze układa się sztućce do dania głównego, najdalej – do przystawki,
- jeżeli kolacja czy obiad składają się z kilku potraw, na stole ułożone jest kilka kompletów sztućców,
- sztućce deserowe ułożone są zawsze nad talerzem – widelczyk leży nad łyżeczką, a jego ząbki skierowane są w prawą stronę; miseczka łyżeczki znajdować powinna się po lewej stronie,
- jeżeli do dania podawane jest pieczywo, na stole znajduje się talerzyk do pieczywa z nożykiem, ułożony na wysokości sztućców deserowych, po lewej stronie,
- po prawej stronie sztućców deserowych stawia się kolejno: kieliszek/szklankę do wody, kieliszek do czerwonego wina, kieliszek do białego wina, a następnie (ewentualnie) filiżankę ze spodeczkiem.
Kiedy widzisz, że na stole znajdują się sztućce do różnych rodzajów potraw, warto na początku kolacji czy obiadu zapoznać się z ich ułożeniem i kolejnością, aby nie popełnić gafy.
Przeczytaj też: Jak ułożyć serwetki na stole? 5 sposobów na kreatywne składanie serwetek!
Jak ułożyć sztućce do dania z rybą?
Podczas wystawnych kolacji serwowane może być danie z rybą. Zgodnie z etykietą ryby je się specjalnymi sztućcami: szerokim nożem przypominającym nożyk do masła i widelcem z czterema zębami, które zbiegają się do środka.
Sztućce do ryb układa się zgodnie z ogólną zasadą – w takiej kolejności od talerza, w jakiej podawane będą dania. Jeżeli więc ryba będzie podana zaraz po przystawce, sztućce do ryb ułożone będą jako drugie, licząc od zewnątrz. Tradycyjnie – widelec kładzie się po lewej stronie, nóż – po prawej.
Poznaj sztućce specjalistyczne! Jak je układać?
Sztućce specjalistyczne to takie, które służą do spożywania konkretnych potraw. Ich kształt i forma pomagają w zjedzeniu konkretnych produktów. Do sztućców specjalistycznych zaliczyć można:
- łyżkę do lodów – ma okrągły kształt, umożliwiający łatwe wydobywanie lodów z miseczki; umieszcza się ją ze sztućcami deserowymi,
- widelec i nóż do ostryg – nóż ma krótkie, szerokie ostrze, które ułatwia otwieranie skorup, widelec jest zaokrąglony i niewielki – ułatwia wyjmowanie mięsa; umieszcza się je zawsze po prawej stronie talerza,
- widelec do szparagów – ma długie, wąskie ząbki, które ułatwiają chwytanie szparagów; umieszcza się go po stronie widelców.
- łyżeczka do kawy – jest znacznie mniejsza od deserowej; kładzie się ją zawsze na spodku filiżanki,
- nożyk do masła – ma krótkie ostrze i rączkę, umożliwiającą łatwe smarowanie masła na pieczywie; znajduje się zawsze na talerzyku do pieczywa, umieszczonym na górze talerza.
Jak ułożyć serwetkę do zastawy i sztućców podczas uroczystej kolacji?
Serwetka spełnia nie tylko funkcje dekoracyjne, ale i chroni Twoje ubranie przed zabrudzeniem. Służy przede wszystkim do oczyszczenia ust, jeżeli zajdzie taka potrzeba. Pamiętaj, żeby zawsze była starannie wyprasowana i ułożona zgodnie z zasadami savoir-vivre, aby nadać elegancki i schludny wygląd. Jak ułożyć ją na stole ze sztućcami?
Najczęściej serwetka ma kształt prostokąta, kwadratu lub trójkąta. Jeśli decydujesz się na kwadratową serwetkę, należy ją złożyć na pół, tak aby powstał trójkąt, a następnie złożyć dwa przeciwległe wierzchołki do środka, aby powstał mniejszy trójkąt. Serwetkę można również złożyć na pół, a następnie na trzy, tak aby powstał długi i wąski pasek.
Serwetkę umieszcza się zawsze na lewej stronie talerza, między talerzem a widelcem. Możesz też umieścić ją w kieliszku lub na talerzu. Warto pamiętać, aby serwetka nie zasłaniała zastawy, ani sztućców.
Prawidłowe ułożenie sztućców podczas jedzenia posiłków, czyli sygnały, które dajesz kelnerowi!
Raz użytych sztućców nie odkładaj już na stół. W zależności od tego, czy zakończyłeś jedzenie, czy chcesz je kontynuować, ułóż je odpowiednio na talerzu. W ten sposób dajesz kelnerowi ważne znaki. Jakie?
- Skończyłem posiłek – połóż sztućce równolegle, skieruj ich górę na godzinę 11.
- Chcę kolejne danie – skrzyżuj sztućce na talerzu pod kątem prostym.
- Mam przerwę w jedzeniu – ułóż sztućce na godzinie 4 i 8, ale tak, aby się nie krzyżowały na talerzu.
- Danie było wybitne – ułóż sztućce równolegle na godzinie 3 i 9.
- Nie smakowało mi! – włóż nóż pomiędzy zęby widelca i pozostaw sztućce na talerzu.
Jak prawidłowo ułożyć sztućce dla leworęcznych?
Co do zasady, jeżeli nie znasz gości i nie wiesz, czy są prawo-, czy leworęczni, kieruj się ogólnymi wytycznymi, jak powinny być ułożone sztućce. Gdy jednak wiesz, że odwiedzi Cię osoba, która ma dominującą rękę lewą, możesz przygotować dla niej specjalne nakrycie. Wtedy po prostu zastosuj odbicie lustrzane.
Oczywiście warto upewnić się, że leworęczny gość faktycznie używa noża i widelca inaczej niż osoba praworęczna. Może zdarzyć się tak, że lewa ręka służy gościowi tylko do pisania, a nóż woli trzymać w ręce prawej.
Jeżeli sam jesteś leworęczny i siadasz do uroczystej kolacji z poprawnie zastawionym stołem, nie popełnisz żadnego faux-pas, przekładając dyskretnie sztućce przed każdym daniem. Będzie to wyglądać lepiej niż zamiana sztućców nad potrawą.
Ułożenie sztućców na stole – najczęściej popełniane błędy
Żeby ułatwić Ci nakrywanie stołu, przygotowaliśmy listę najczęściej popełnianych błędów.
- Ułożenie sztućców z jednej strony talerza na serwetce – to często stosowana metoda podczas posiłków codziennych. Lepiej jednak trzymać się zasady – widelce z lewej, łyżki i noże – z prawej strony, a sztućce deserowe – nad talerzem.
- Sztućce zbyt blisko krawędzi stołu – może to sprawić, że będą one przeszkadzać w podawaniu lub zdejmowaniu talerzy.
- Niewłaściwa kolejność – może zmylić gościa, czym ma zjeść daną potrawę.
- Nieodpowiednie rozmieszczenie – sztućce powinny być równomiernie rozłożone przy talerzu, z uchwytem lub rękojeścią skierowaną w kierunku środka talerza.
- Nieodpowiednie odkładanie sztućców – po skończeniu jedzenia dawaj kelnerowi znaki, czego od niego oczekujesz.
- Nieodpowiednie umieszczenie sztućców do pieczywa – powinny być one umieszczone nad talerzem, a nie na boku talerza, jak to robi się ze sztućcami głównymi.
- Zbyt mało miejsca między talerzami – za wąskie nakrycie sprawi, że trudno będzie podnieść czy operować sztućcami podczas posiłku.
Jak się układa sztućce? Już wiesz!
Układanie sztućców to wcale nie takie proste zadanie. Zwłaszcza jeżeli planujesz kilkudaniowy posiłek składający się z zup, sałatek, ryb czy nawet ostryg. Zasady układania sztućców na co dzień są dużo luźniejsze niż te, dotyczące formalnych spotkań. Szykujesz się do przygotowania uroczystej kolacji? Poznaj ofertę Auchan!