Kalendarz przetworów – co i kiedy warto zrobić? Przygotuj z nami domowe przysmaki!

Kalendarz przetworów domowych i przygotowywanie własnych wyrobów w zgodzie z takim harmonogramem to świetny pomysł z różnych względów. Poznaj je!

1. Gotując owoce na dżem czy też kisząc i marynując ogórki, możesz być pewny naturalności i najwyższej jakości swoich wyrobów. Posiadasz też pełną kontrolę nad ilością cukru, soli bądź dodatkowych słodzików czy barwników. To ważne, jeśli na co dzień zwracasz uwagę na skład spożywanych produktów. Jeżeli tylko wybierzesz ulubione warzywa, soczyste owoce, zestawy przypraw i poprawnie przeprowadzisz pasteryzację – wyposażysz rodzinę w zapasy na całą zimę.
2. Dzięki domowym przetworom codzienne gotowanie jesienią i zimą stanie się szybsze i prostsze. Słoik domowego sosu (np. pomidorowego), kilka dodatków i ugotowany makaron to właściwie już pełny obiad! Talerze będą też bardziej urozmaicone – jesienią i zimą, spośród świeżych warzyw, najłatwiej dostępne są głównie te korzeniowe.
3. Z bogatym zapasem kiszonek i marynat w spiżarni, sezonowość warzyw i owoców Cię nie ogranicza. Masz dostęp do świeżych produktów przez cały rok. Nie musisz też korzystać jedynie z mrożonek. Ukiszone i zamarynowane przetwory, które zdążyły przegryźć się w słoiku, będą równie dobre w smaku.
4. Przetwory warto robić również ze względu na bogactwo minerałów i witamin obecnych w różnorodnych warzywach i owocach sezonowych. W listopadzie i grudniu trudno o smaczne pomidory czy ogórki gruntowe. W sezonie są one najsmaczniejsze i najbardziej wartościowe. Tutaj jako ściąga przyda Ci się właśnie nasz kalendarz przetworów.
5. Przetwory są też ważne dla Twojego zdrowia – własnej roboty kiszonki, octy i soki mogą złagodzić objawy jesienno-zimowych infekcji i pomóc wzmocnić Twoją odporność. Fermentacja zwiększa ilość witaminy B6 i B12 w owocach i warzywach. Kiszone warzywa i owoce pomagają też dbać o mikroflorę jelitową. Jedząc je, „dokarmiasz” jednocześnie jelita i wzbogacasz je o dobroczynne, ważne dla procesu trawienia bakterie.

Kiszonki, marynaty, soki i dżemy to niejedyne domowe metody na przedłużenie trwałości żywności. Wiele produktów możesz również zamrażać i w ten sposób je przechowywać. Zamrażalnik ma jednak ograniczoną pojemność. Ponadto nie wszystkie warzywa i owoce mogą być mrożone – nie nadają się do tego np. ogórki, sałata, rzodkiewka, owoce cytrusowe, kiwi i arbuzy. W piwniczce czy spiżarni zmieści się zdecydowanie więcej przetworów niż produktów w domowej zamrażarce. Przy odpowiedniej organizacji pracy w kuchni, przygotowanie ich nie zajmie Ci dużo czasu.

Zobacz też: Czy mrożone warzywa są zdrowe, a owoce? Fakty i mity

Dodatkowo przygotowywanie przetworów przeważnie odciąża budżet domowy. Portal PortfelPolaka.pl wyliczył, że na wytworzeniu samodzielnie 1 słoika przetworów można zaoszczędzić od 30% do nawet 50% budżetu (w zależności od przepisu oraz ceny wyjściowej warzyw i owoców). Jeśli korzystasz z plonów z własnego ogródka, koszt ten jest jeszcze niższy. Przetwory to też świetny sposób na przerobienie nadmiaru zbiorów – dzięki temu nie wyrzucisz i nie zmarnujesz ani jednego warzywa.

Do wyboru masz mnóstwo przepisów. Wcale nie musisz ograniczać się do kiszonek. Ze względu na korzyści zdrowotne, mają one najlepszą opinię, ale inne wyroby są równie wartościowe i proste w przygotowaniu. Jeśli jesteś początkujący, zdecyduj się na kiszonki, w tym ogórki kiszone. Bardzo łatwe w przygotowaniu będą również:

• dżemy – przetwory z owoców z opcjonalnym dodatkiem cukru,
• konfitury – kawałki owoców są tutaj większe i wygotowywane w syropie cukrowym,
• powidła – w porównaniu z dżemem i konfiturą, mają największą zawartość owoców,
• marmolady – są one najgęstsze i nawet do 50% składu może w nich stanowić cukier,
• kompoty – napoje z gotowanych w wodzie owoców,
• syropy (mocno skoncentrowane i słodzone napoje z owoców,
• warzywa i grzyby marynowane w zalewie octowej z dodatkiem cukru, soli i przypraw,
• sałatki wielowarzywne,
• przeciery – najczęściej z pomidorów, ale również z dyni,
• musy – m.in. z jabłek i brzoskwiń,
• octy,
• soki – warzywne, owocowe oraz mieszane.

Do tych ostatnich nie potrzebujesz sokowirówki. Dojrzałe owoce wystarczy wygotować z dodatkiem cukru lub bez niego, przecedzić sok i go zapasteryzować. Na dżemy i soki nadają się bardzo dojrzałe, poobijane i rozgniecione owoce. Trzeba je jedynie dokładnie przejrzeć – czy nie ma na nich śladów pleśni. Najmniejszy jej ślad może spowodować, że cały słoik będzie do wyrzucenia. Pleśń najczęściej pojawia się na miękkich, bardzo dojrzałych owocach – np. truskawkach, borówkach. Z tego względu dużo lepiej będzie też, jeśli przetwory będziesz przygotowywać w mniejszych słoikach.

Domowe dżemy i konfitury mają sporo błonnika (w postaci pektyn, które naturalnie zagęszczają dżem). Do owoców o największej ilości pektyn należą:

• cytrusy (najwięcej znajduje się ich w skórce),
• jabłka,
• morele,
• gruszki,
• brzoskwinie,
• jeżyny,
• wiśnie,
• aronia,
• dereń,
• agrest,
• pigwa.

To właśnie z nich wychodzą najlepsze domowe dżemy i konfitury – i dlatego skórki cytrusów warto dodawać do słoików z tymi przetworami.

Dla zaawansowanych ciekawą propozycją będzie przygotowywanie własnych wędlin, kiełbas i pasteryzowanych konserw mięsnych w słoikach. Na konserwy tego typu doskonale nadaje się wieprzowina. Doskonałe mięso znajdziesz w asortymencie marki Auchan – Pewni Dobrego. Produkty tej marki pochodzą z niewielkich lokalnych gospodarstw rodzinnych, a mięso nie zawiera konserwantów, GMO i pochodzi z hodowli, które nie stosują antybiotyków.

Aby takie przetwory się nie psuły, należy je zapasteryzować metodą tyndalizacji – pozbędziesz się w ten sposób wszelkich bakterii i ich przetrwalników. Tyndalizacja polega na trzykrotnej (3 razy, co 24 godziny) pasteryzacji przetworów w temperaturze ok. 100 st. C. Pierwszego dnia (dla słoików o pojemności 600 ml) przeprowadza się ją przez 60, a w kolejne przez 40 i 30 minut. Im większa pojemność słoików, tym dłużej powinieneś je wygotowywać. Dzięki tyndalizacji zamknięte przetwory mięsne można przechowywać w spiżarni nawet przez kilka lat i nie stracą one na jakości ani świeżości. Takie mięso po odkręceniu słoika i podgrzaniu będzie też gotowym obiadem lub przekąską na zimno. Możesz je robić przez cały rok.

Przeczytaj także: Brzoskwinie – właściwości i wartości odżywcze. Sprawdź, dlaczego warto jeść te pyszne owoce!

Sezon na przetwory warzywno-owocowe rozpoczyna się wraz z początkiem wiosny. Wiosna to najlepszy moment na przetwory z dzikiej róży, szczawiu, botwinki czy rabarbaru. W marcu możesz też zrobić pierwsze podejście do kiszonej kapusty. W kwietniu zrobisz pierwsze ogórki małosolne, a następnie kiszone. Im młodsze, mniejsze i jędrniejsze ogórki, tym lepiej. Niewielkie, twarde ogórki gruntowe z równomiernie zieloną skórką (bez plam, uszkodzeń czy obić) to gwarancja udanych kiszonek ze słoika. Nie zmiękną one nawet po dłuższym czasie i pozostaną chrupkie.

Dowiedz się więcej: Jak zrobić chrupiące ogórki małosolne? Przepis krok po kroku

Latem kalendarz przetworów domowych pęka w szwach. To wciąż doskonały moment na przerabianie ogórków, ale też na cukinię, paprykę, kalarepkę czy kalafiora (z bardziej niestandardowych, ale przepysznych kiszonek). Koniecznie wrzuć też do słoika owoce sezonowe, które w pełni lata są najlepsze, w tym m.in.:

• truskawki,
• maliny,
• wiśnie,
• czereśnie,
• porzeczki,
• morele,
• brzoskwinie,
• agrest.

Kalendarz robienia przetworów wcale nie kończy się na sierpniu. Jesienią (we wrześniu i w październiku) we własnej kuchni wyczarujesz różnorodne przetwory z jabłek, gruszek i śliwek, a ponadto z aronii, winogron, dyni, grzybów i dzikiej róży. Jakie przetwory na zimę dobrze będzie przygotowywać w chłodniejszych miesiącach? Końcówka października to dobry czas na kiszenie kapusty oraz przerabianie buraków, marchewki, dyni, jabłek i gruszek. Zimą możesz nie tylko korzystać ze swoich zapasów, ale również na bieżąco je dorabiać — z warzyw i owoców, które akurat są w Auchan, czy na ulubionym bazarku.

Pomyśl też niestandardowo i zaskocz rodzinę np. kiszonymi (nie marynowanymi, a sfermentowanymi) grzybami, konfiturami z warzyw (np. z czerwonego cebuli – idealnej do mięs, w tym domowych burgerów) czy dyni, kiszonymi jabłkami, pomidorami, rzodkiewką, a nawet fasolką szparagową i bobem (na które sezon jest bardzo krótki i kisi się je po zblanszowaniu). Możesz zrobić również leczo do słoików i inne sezonowe dania, a następnie je zawekować. W styczniu, gdy o bogatym w smaku bakłażanie czy papryce można pomarzyć, taki obiad będzie przepyszny.

Przeczytaj też: Jak zrobić leczo? Lista składników i sprawdzony przepis

Twój całoroczny kalendarz przetworów domowych powinien obejmować również ocet – to produkt uboczny z resztek owoców, które wykorzystałeś wcześniej do innych przetworów. Zrobisz go nawet zimą, np. na bazie obierek i ogryzków z jabłek – resztek po przygotowywaniu musów i dżemów. Jeśli masz w rodzinie seniorów i małe dzieci, koniecznie poszukaj dodatkowo przepisów na oksymel. Jest to słodzony macerat ziołowy na bazie octu jabłkowego z miodem i różnymi dodatkami, który wspiera odporność.

Przyprawianie warzyw i owoców nie jest niezbędne, ale dodatek ziół i przypraw sprawi, że smak warzyw i owoców stanie się bardziej wyrazisty. Przyprawy, w tym np. nasiona gorczycy czy czosnek, pomagają również zapobiec powstawaniu pleśni. Do kiszonek warzywnych najlepiej oprócz nich nadaje się chrzan, liście laurowe, majeranek, aromatyczne baldachy kopru, ziarna czarnego pieprzu i ziele angielskie. To standardowy zestaw do kiszonych ogórków. Oprócz nich do słoików dodaje się również liście dębu, wiśni i porzeczki. Liście zawierają garbniki. Są to substancje, które pomagają zachować jędrność i chrupkość warzywom. Wystarczą ok. 2-3 liście na słoik.

Niekiedy do kiszonek warzywnych używa się również estragonu, goździków, szałwii, papryczki chili, kolendry oraz kozieradki. W Korei, która słynie z kiszonek, kimchi na kapuście pekińskiej fermentuje się z dodatkiem imbiru, gochugaru (sproszkowanej papryki) i gochujang (pasty paprykowej, połączonej z kleikiem na mące ryżowej).

Przetwory owocowe będą świetne z wanilią, cukrem i cukrem waniliowym i przyprawami korzennymi (goździkami, cynamonem i kardamonem). Przyprawy te doskonale podkreślą zwłaszcza smak jesiennych owoców: gruszek, jabłek i śliwek.

Ukisić można również jadalne kwiaty. Podczas fermentacji bardzo zyskuje np. nagietek. Jego płatki tracą gorzki posmak. Oddają też swój piękny pomarańczowy kolor przetworom. Z dodatkiem kwiatów nagietka możesz ukisić np. kalafiora lub kapustę. Pięknie je zabarwi. Kawałek buraczka w słoikach z kiszonym kalafiorem lub rzepą zabarwi te jasne warzywa na oryginalny, apetyczny różowy kolor.

Podobną funkcję spełni również dodatek kurkumy. Podkreśli ona kolor przetworów z dyni, marchwi i pomarańczy. Zabarwi też cukinię czy ogórki. Nadaje się zarówno do owoców, jak i do warzyw. Podobnie jak w daniach na gorąco, trzeba jednak stosować ją oszczędnie. Jeśli dodacie jej za dużo, warzywa i owoce w słoikach mogą zgorzknieć.

Zobacz też: Jakie właściwości ma kurkuma? Kilka zasad stosowania kurkumy w kuchni

Do przyprawiania przetworów w słoikach nadaje się tak naprawdę większość dostępnych przypraw, ziół i warzyw. Znacznie prościej i szybciej można wymienić te, których dodatek może zepsuć zawartość słoików. Spośród przypraw i ziół najlepiej będzie stosować suszone. Większość z nich odda swój smak warzywom i owocom.

Niektóre z nich, np. (zarówno suszone, jak i świeże) oregano czy kurdybanek, mogą jednak sprawić, że zawartość słoików będzie niesmaczna lub zgorzknieje. Pyszna będzie z kolei np. świeża, kiszona bazylia. Bardzo ciekawym dodatkiem do przetworów będzie również curry i przyprawa gyros. Obie mieszanki będą doskonałe np. w marynowanej cukinii.

Poznaj szczegółowy kalendarz przetworów – harmonogram przygotowania poszczególnych przetworów w zależności od sezonu i dostępności składników. Ta warzywno-owocowa ściąga przyda Ci się na cały rok, nie tylko od wiosny do jesieni. Niektóre miesiące w roku pokrywają się ze sobą pod względem dostępnych warzyw i owoców. Pierwsze warzywno-owocowe sezonowe nowości pojawiają się dopiero w kwietniu. Co i kiedy najlepiej wekować w słoikach?

Sezon na niektóre warzywa i owoce jest u nas szczególnie długi. Od kwietnia do lipca wekować możesz botwinkę. Boćwinę (młode liście buraka ćwikłowego) jeszcze dłużej, bo aż do października. Przez niemal cały rok jest również dostępna kapusta (w tym wiosną, od maja do lipca – młoda). W czerwcu pojawia się młoda marchew i jest dostępna (już starsza) przez cały rok. Cukinia podobnie. Zamarynujesz ją również w zimie. Okres od czerwca do października zarezerwuj na kiszenie kalafiora – wtedy jest najlepszy. Sezon na dynię trwa aż 8 miesięcy: od sierpnia aż do marca. Przez 10 miesięcy, od czerwca aż do marca zjesz pyszną kalarepkę.

Właściwie przez cały rok zakisisz również buraki, z czego od kwietnia młode (botwinka) oraz kupisz inne warzywa korzeniowe. Najlepsze są jesienią i zimą. Dobre sezonowe pomidory zaczynają się w czerwcu i kończą się we wrześniu. Na dobrą rzodkiewkę (przepyszna jest kiszona) trafisz od kwietnia do lipca, a potem we wrześniu i w październiku. Rewelacyjna do kiszenia jest też biała rzodkiew, którą kupisz od czerwca do grudnia.

Wybór owoców na przetwory jest zdecydowanie bardziej ograniczony i sezonowy. Od października do marca trudno o inne świeże owoce niż jabłka, żurawina i gruszki. Śliwki kończą się w październiku, a potem, aż do kwietnia, pozostają Ci jedynie wyżej wymienione. Pierwszą „nowością” w kwietniu jest rabarbar. Sezon na świeże owoce inne niż jabłka czy gruszki, trwa do września. Od czerwca do września „poluj” również na truskawki i inne owoce leśne oraz jagodowe: maliny, jagody, porzeczki, borówki amerykańskie czy jeżyny i agrest.

Oto kalendarz przetworów wg miesięcy i innych najlepszych warzyw sezonowych, które są wówczas „nowością” i które warto wyróżnić:

• Styczeń, luty i marzec – warzywa: cykoria, brukselka
• Kwiecień – warzywa: rabarbar, szparagi, ogórki gruntowe
• Kwiecień – owoce: jabłka (idared)
• Maj – warzywa: szczaw, groszek cukrowy i zielony
• Maj – owoce: truskawki, agrest
• Czerwiec i lipiec – warzywa: fasolka szparagowa, bób
• Czerwiec – owoce: truskawki, agrest
• Sierpień i wrzesień – warzywa: bakłażany, papryka
• Sierpień – owoce: jabłka (wczesne odmiany), gruszki nektarynki, brzoskwinie, śliwki, gruszki, winogrona
• Wrzesień – owoce: żurawina, jabłka
• Październik – warzywa: brukselka, jarmuż
• Przełom września i października – owoce: śliwki, jabłka, gruszki, żurawina, winogrona.
• Listopad i grudzień – owoce: cykoria, jarmuż, brukselka, kalafior

Doskonałej jakości, regularnie sprawdzane pod względem świeżości warzywa i owoce znajdziesz w Auchan – zarówno stacjonarnie, jak i online, z dostawą prosto do domu. Do wyboru masz ponad 20000 produktów, w tym również szeroki asortyment produktów BIO i wegetariańskich. Przy zakupach za min. 200 zł dostawę otrzymasz gratis, nawet w niedzielę. Zakupy możesz też zamówić do wybranego punktu odbioru lub odwiedzić nasz sklep stacjonarny.

Zamówisz u nas nie tylko owoce, warzywa, zioła i przyprawy niezbędne do przetworów, ale również pojedyncze słoiki i ich komplety na przetwory o różnych pojemnościach: od najmniejszych (315 ml) do słojów o pojemności 4 i 5 litrów, przeznaczonych do fermentacji alkoholowej (do octów i domowych trunków). Są one wyposażone w rurkę fermentacyjną z korkiem ochronnym, który zapobiega wpadaniu do środka muszek owocówek.

W ofercie Auchan znajdziecie również zakrętki oraz przydatne akcesoria do przetworów, w tym gumki (uszczelki) do słoików, otwieracze oraz lejki, które pomagają sprawnie przelewać zalewę do słoików bez jej rozlewania.

W naszym asortymencie jest też mnóstwo produktów dla osób, które chcą odpocząć od robienia własnych przetworów, nie mają na to czasu lub dla tych, których to jednak z różnych względów nie wciągnęło. Na pewno posmakują Ci dżemy marki Auchan o prostym, naturalnym składzie bez zbędnych dodatków, a także wielowarzywne sałatki w marynatach, surówki, zupy i kwaszonki oraz warzywa konserwowe i kiszonki. Przyjdź do naszego stacjonarnego hipermarketu lub zrób wygodne zakupy online i ciesz się przetworami wysokiej jakości – własnymi lub z naszego starannie wyselekcjonowanego asortymentu.