Skąd się wziął tłusty czwartek i kiedy wypada?
Tłusty czwartek to ulubione święto niemal każdego miłośnika słodkości. W tym dniu można (a wręcz należy!) zjeść chociaż jednego pączka, nie martwiąc się o kalorie. Dowiedz się, skąd się wziął i kiedy przypada tłusty czwartek w tym roku. Sprawdź również polecane przez nas przepisy na tłustoczwartkowe przysmaki.
Dzień ten niemal wszystkim w Polsce kojarzy się z pączkami, faworkami i innymi słodkimi wypiekami. Jeden z przesądów związanych z tym świętem zachęca wręcz do objadania się słodkościami. Nawet jeśli na co dzień przestrzegasz diety i odżywiasz się bardzo zdrowo, raz w roku możesz pozwolić sobie na małe żywieniowe odstępstwa.
Skąd się wziął tłusty czwartek – największe święto łasuchów?
Czy wiesz, że tłusty czwartek ma kilkaset lat tradycji i sięga jeszcze czasów pogańskich? Pierwotnie był to dzień, podczas którego świętowano początek wiosny i koniec zimy. Celebracja polegała przede wszystkim na zabawie, piciu alkoholu (zwłaszcza wina) i spożywaniu dużej ilości tłustych produktów, w tym mięsa oraz pączków przygotowywanych z ciasta chlebowego ze słoniną. Za czasów chrześcijańskich dzień ten nazywany był mięsopustem, ponieważ był to ostatni dzień przed wielkim postem, w którym można było jeść mięso.
Kiedyś do jego znaczenia podchodzono o wiele poważniej. Wierzono, że uczta i taniec pomagają zaklinać rzeczywistość i sprowadzają pomyślność pod dach. Dziś tłusty czwartek wyznacza ostatni dzień hucznych zabaw. Stanowi datę graniczną między karnawałem a wielkim postem. Jest obchodzony bardziej symbolicznie – miłośnicy łakoci kupują lub smażą pączki oraz faworki i po prostu cieszą się ich smakiem.
Kiedy jest tłusty czwartek 2023?
To święto ruchome, zatem jego data zależy od tego, kiedy wypada Wielkanoc. Wiadomo na pewno, że jest to zawsze czwartek, który poprzedza ostatki i Środę Popielcową. Tłusty czwartek 2023 roku wypada 16 lutego, czyli dwa dni po Walentynkach.
Sprawdź również: Chcesz zrobić pyszne tiramisu? Przepis na to ciasto jest niezwykle prosty!
Ciekawostki o pączkach
Tłusty czwartek cieszy się ogromną popularnością w naszym kraju. Szacuje się, że w tym dniu przeciętny Polak zjada przynajmniej 2 pączki, co daje łącznie ponad 100 milionów zjedzonych smakołyków! W niektórych miastach odbywają się nawet mistrzostwa w jedzeniu tych przysmaków na czas. Rekordziści są w stanie spożyć aż 30 pączków w zaledwie 20 minut.
Czy wiesz, że pączki prawdopodobnie jadano już w czasach rzymskich? Nie były one jednak słodkie. Wręcz przeciwnie – chętnie spożywano słone pączki np. z mięsem. Słodkie przysmaki zaczęto wypiekać w Europie dopiero w XVI wieku. Niegdyś nadziewano je migdałami albo orzechami. Ten, komu trafił się deser z orzechową niespodzianą w środku, miał mieć zapewnione szczęście na długi czas.
W rejonie Małopolski tłusty czwartek bywa określany mianem „combrowego czwartku”. Nazwa ta pochodzi od burmistrza Krakowa o nazwisku Comber. Nie ma danych źródłowych, które potwierdzałyby istnienie tej postaci. Istnieje jednak legenda mówiąca o tym, że burmistrz Comber był bardzo surowy dla kobiet handlujących na krakowskim rynku. Zgodnie z podaniami miał umrzeć w czwartek. Od tej pory kramarki miały świętować jego zgon huczną celebracją. Z tej okazji odbywały się tańce i zabawy na rynku, a mężczyznom zabierano odzież wierzchnią w ramach kary za krzywdy wyrządzone przez byłego włodarza miasta.
Pączki są chętnie jadane również w innych częściach świata. Włosi swoje zeppole (włoskie ciasto smażone w głębokim tłuszczu) jedzą w Dzień Ojca 19 marca, a Nepalczycy i Pakistańczycy spożywają balushahi – kremowe pączki z jogurtu, smażone na maśle ghee. Amerykanie natomiast uwielbiają charakterystyczne donuts – pączki z dziurką w środku, bogato posypane kolorowymi cukierkami i polane lukrem, które w filmach stereotypowo jedzą policjanci.
Przepisy na tłusty czwartek
Wiesz już, kiedy wypada tłusty czwartek w tym roku. Przygotuj się zatem na jego świętowanie! Poniżej znajdziesz sprawdzone przepisy między innymi na faworki i pączki. Tłusty czwartek nie może się bez nich obejść! Wszystkie składniki niezbędne do ich przyrządzenia dostępne są w ofercie Auchan.
Jeśli natomiast nie masz czasu lub ochoty na samodzielne przygotowanie smakołyków, w Cukierni Auchan znajdziesz duży wybór pączków: z nadzieniem różanym, oblanych czekoladą, z wiśnią oraz w wielu innych smakach. Możesz wybrać zarówno pączki lukrowane, jak i te obsypane cukrem pudrem.
Przeczytaj też: Tort bezowy – pomysł na deser. Sprawdź nasz przepis!
Przepis na domowe pączki
W tłusty czwartek pączki z nadzieniem to oczywiście podstawa! Przygotuj się na to, że cały proces może zająć dłuższą chwilę. Jednak na koniec będziesz się cieszyć z własnych chrupiących i puszystych pączków.
Szczegóły przepisu:
Całkowity czas przygotowania: 140 minut
Czas smażenia: 40 minut
Czas przygotowania: 55 minut
Czas wyrastania ciasta: 45 minut
Stopień trudności: Średni
Porcjowanie: 17 pączków
Składniki:
Do zrobienia pączków przygotuj:
1 szklankę (250 ml) ciepłego mleka,
500 g (ok. 3 szklanki) mąki pszennej,
40 g (ok. 3 pełne łyżki) cukru,
4 żółtka średnich jajek,
1/4 (ok. 50 g) kostki masła,
25 g świeżych drożdży albo 7 g suchych drożdży,
szczyptę soli,
1 litr oleju bądź smalcu do smażenia,
opcjonalnie 2 łyżki rumu lub spirytusu (możesz je pominąć),
80 g dowolnej marmolady do nadziewania pączków.
Zobacz również: Przepis na szybkie i smaczne ciasto jogurtowe z truskawkami – zaskocz znajomych!
Najpierw zrób zaczyn. Rozetrzyj 25 g świeżych drożdży z 3 łyżkami ciepłego mleka, 1 łyżką mąki i 1 łyżką cukru. Całość dobrze wymieszaj, przykryj ścierką i odstaw w ciepłe miejsce (np. do nagrzanego na 35°C piekarnika) na przynajmniej 15 minut, aż zaczyn urośnie.
Następnie umieść pozostałą ilość mąki pszennej w dużej misce, dodaj do niej 4 żółtka jajek, 2 łyżki cukru, 50 g roztopionego i przestudzonego masła oraz szczyptę soli. Wlej szklankę ciepłego mleka i zaczyn. Na tym etapie można też opcjonalnie dodać alkohol – 2 łyżki wódki, rumu bądź spirytusu. Dzięki temu pączki podczas smażenia będą chłonęły mniej tłuszczu.
Wymieszaj wszystkie składniki i zacznij przez ok. 5 minut wyrabiać ciasto na pączki. Możesz zrobić to ręcznie albo skorzystać z miksera. Ciasto powinno być jednolite, a przy tym dość luźne i lepkie.
UWAGA! Jeśli nie masz świeżych drożdży, możesz skorzystać z wygodnych w użyciu drożdży suszonych Auchan z logo Czerwonego Ptaka. W takim przypadku nie szykuj zaczynu, a wszystkie składniki na ciasto umieść w jednej misce. Wymieszaj je, a samo ciasto wyrabiaj nieco dłużej niż to z zaczynem.
Następnie wsyp nieco mąki na stolnicę i przełóż na nią wyrośnięte ciasto drożdżowe. Obsyp je lekko mąką. Przygotuj wałek oraz wykrawaczkę do pączków lub ewentualnie inną okrągłą foremkę (np. szklankę). Rozwałkuj ciasto na grubość ok. 2,5 cm i zacznij wykrawać pączki. Układaj je jeden obok drugiego na desce lekko oprószonej mąką. Kiedy wszystkie kółka będą wycięte, przykryj je bawełnianą ścierką i odstaw na pół godziny w ciepłe miejsce.
Nadziej pączki marmoladą. Każdy fragment ciasta lekko rozpłaszcz, nałóż na środek łyżeczkę marmolady i zamknij ją w środku ciasta w podobny sposób jak podczas lepienia pierogów. Uformuj pączek na kształt kuli w dłoniach.
Wlej do średniej wielkości garnka minimum 700 ml oleju roślinnego, który ma wysoką temperaturę spalania. Możesz w tym celu wykorzystać olej rzepakowy marki Pewni Dobrego. Zacznij go nagrzewać na średniej mocy palnika aż do temperatury ok. 175°C. Przyda Ci się do tego termometr cukierniczy. Jeśli go jednak nie masz, to kieruj się następującą zasadą: właściwą temperaturę osiągniesz, gdy kawałek ciasta wrzucony do oleju od razu wypłynie i zacznie się smażyć. Każdy pączek smaż na rumiano około 2-3 minuty na stronę. Po usmażeniu odstaw je na papierowe ręczniki i na kratkę do przestudzenia.
Pączki są gotowe do jedzenia. Smacznego!
Przepis na tradycyjne faworki
Co na tłusty czwartek zjeść oprócz pączków? Zgodnie ze staropolskim zwyczajem karnawał (a przecież tłusty czwartek stanowi jego zakończenie) to tradycyjny czas smażenia faworków (lub inaczej chrustu). Wykorzystaj nasz przepis na delikatne i kruche faworki, które staną się idealną przekąską na święto łasuchów.
Całkowity czas przygotowania: 80 minut / Czas smażenia: 40 minut / Czas przygotowania: 40 minut / Stopień trudności: Średni / Porcjowanie: ok. 140 sztuk.
Domowe faworki - lista składników:
4 żółtka jajek,
300 g (ok. 2 szklanki) mąki pszennej,
ocet 6% albo 1 łyżka spirytusu,
1/2 łyżeczki soli,
1/2 łyżeczki cukru,
olej albo smalec do smażenia,
ok. 5 kopiatych łyżek gęstej, kwaśnej śmietany,
cukier puder do posypania.
Na początek wymieszaj mąkę z solą i cukrem. Dodaj do niej śmietanę marki Pewni Dobrego, żółtka oraz ocet bądź spirytus. Zagnieć całość, tworząc jednolitą masę. Przełóż ciasto na blat i zbijaj je przez ok. 10-15 minut drewnianym wałkiem. Polega to na uderzaniu wałkiem w ciasto i rozpłaszczaniu go, a następnie ponownym zwijaniu i ugniataniu wałkiem. Dzięki temu ciasto będzie elastyczne, jednolite, a po usmażeniu kruche i delikatne.
Następnie rozwałkuj ciasto na cienkie porcje na blacie lekko posypanym mąką. Najpierw pokrój ciasto na paski o szerokości ok. 3-4 cm, a następnie na prostokąty o długości ok. 9-10 cm. Każdy kawałek natnij w środku i przeciągnij jego koniec przez powstałe nacięcie.
Smaż faworki na rozgrzanym oleju rzepakowym z logo Czerwonego Ptaka Auchan z obu stron na złoty kolor. Po wyłowieniu z oleju połóż je na ręczniku papierowym do odsączenia i ostygnięcia. Na zakończenie posyp chrust grubą warstwą cukru pudru i gotowe!
Przepis na ruchańce drożdżowe
Mogą Cię także zainteresować bardziej oryginalne przepisy na tłusty czwartek. Co powiesz na… ruchańce drożdżowe? Pod tą zabawną nazwą kryją się drożdżowe racuchy pochodzące z Warmii. Sama nazwa oznacza w miejscowej gwarze po prostu skwierczące na patelni, a przez to lekko poruszające się placki.
Całkowity czas przygotowania: 40 minut / Czas smażenia: 15 minut / Czas przygotowania: 10 minut / Czas wyrastania ciasta: 15 minut / Stopień trudności: łatwy / Porcjowanie: 4 porcje.
Ruchańce drożdzowe - składniki:
500 ml mleka,
500 g mąki pszennej,
5 dag świeżych drożdży,
1/3 szklanki cukru,
1 szczyptę soli,
50 g masła,
3 jajka,
olej do smażenia.
Najpierw podgrzej (ale nie gotuj) mleko marki Pewni Dobrego. Wsyp do miski mąkę. W kopczyku z mąki zrób dołek i wlej do środka połowę podgrzanego mleka. Dodaj szczyptę soli, cukier i pokruszone drożdże. Nie mieszaj całości, ale pozostaw ją na ok. 10-15 minut, aż na powierzchni mleka pojawią się pęcherzyki gazu. Dodaj pozostałe mleko i zagnieć ciasto.
Dodaj żółtka jajek do ciasta i wymieszaj całość. Następnie wlej stopione masło z logo Czerwonego Ptaka Auchan i wszystko wymieszaj. W osobnej misce ubij białka jajek na pianę i dodawaj ją porcjami do ciasta, delikatnie mieszając. Podgrzej warstwę oleju o grubości minimum 2 cm w szerokim rondlu albo na głębokiej patelni. Nakładaj łyżką ciasto na gorący olej i smaż je, aż się zarumieni z obu stron. Na koniec odsącz placuszki na ręczniku papierowym.
Tak przygotowane racuchy oprósz cukrem pudrem. Smacznego!
Przysmaki na tłusty czwartek – już wiesz, jak je przyrządzić!
Dzięki naszym przepisom możesz przyrządzić pyszne pączki, faworki i ruchańce drożdżowe nie tylko w tłusty czwartek. W ofercie Auchan znajdziesz wszystkie produkty, niezbędne do przygotowania smakołyków zawsze wtedy, gdy będziesz mieć na to ochotę. Spraw niespodziankę swoim bliskim i usmaż im smakowite przekąski na tłusty czwartek i nie tylko!